ฝุ่น สามารถเข้าไปสะสมที่ปอดได้ยังไงบ้าง?
ฝุ่น สามารถเข้าไปสะสมที่ปอดได้ผ่านการหายใจเข้าไปเมื่อเราหายใจในอากาศที่มีฝุ่นละอองหรือมลพิษต่างๆ การเข้าไปสะสมของฝุ่นในปอดนั้นเกิดจากกระบวนการทางสรีรวิทยาของระบบหายใจครับ
แล้วร่างกายเราไม่มีระบบกรองหรอ เช่นขนจมูก หรือส่วนอื่นๆ เลยทำให้ฝุ่นเข้าไปถึงปอดได้? : ต้องบอกว่ามีครับ แต่มันก็ลงปอดได้อยู่ดี เพราะอย่าง PM2.5 มันเล็กมากๆ ยังไงก็ลงไปถึงครับ แล้วถ้ามันสะสมที่ปอดจะเป็นยังไง? แล้วลงไปที่ปอดได้ยังไง? ไปดูกันครับ
ฝุ่น สามารถเข้าไปสะสมที่ปอดได้ยังไง?
ง่ายๆเลยคือ จากการหายใจนี่แหละครับ อย่างเอานั่งอยู่บ้านดูทีวี นั่งเล่นเกมเดิมพัน หรือนั่งเฉยๆทั้งในบ้าน และนอกบ้าน ฝุ่นมันก็ลอยมาแต่เรามองไม่เห็นครับ จากนั้นเราหายใจเอาฝุ่นเข้าไปแค่นั้นเลยครับ
ยิ่งฝุ่นที่มีขนาดเล็ก เช่น PM2.5 (ฝุ่นที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน) สามารถเข้าไปในปอดลึกถึงถุงลม (alveoli) ซึ่งเป็นส่วนที่ใช้ในการแลกเปลี่ยนออกซิเจนได้เลยครับ
โดยฝุ่นที่มีขนาดใหญ่จะติดอยู่ที่จมูก แต่ถ้ามีขนาดเล็กอย่าง 2.5 หรือเล็กกว่านั้นก็จะผ่านไปเข้าปอดทันทีครับ
ฝุ่น เข้าปอดส่งผลอันตรายยังไงบ้าง?
หากฝุ่นและมลพิษสะสมในปอดมากเกินไป อาจทำให้เกิดโรคทางเดินหายใจหลายประเภท เช่น:
- โรคปอดเรื้อรัง (เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรังหรือ COPD)
- มะเร็งปอด – ฝุ่นที่เป็นมลพิษโดยเฉพาะฝุ่นจากสารพิษที่มีในอากาศ (เช่น ฝุ่นจากการเผาไหม้หรือฝุ่นจากการขับขี่) สามารถเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งปอด
- โรคหอบหืด – การสะสมของฝุ่นและมลพิษอาจกระตุ้นให้เกิดอาการหอบหืด หรือทำให้อาการหอบหืดที่มีอยู่แย่ลง
- โรคปอดจากฝุ่น – เช่น โรคปอดฝุ่นจากการทำงานในสถานที่ที่มีฝุ่น เช่น เหมืองแร่ การก่อสร้าง หรือโรงงาน
- การสะสมในระยะยาว – การได้รับฝุ่นในระยะยาวอาจทำให้ปอดของเราได้รับความเสียหายเรื้อรัง โดยเฉพาะในคนที่อาศัยในเมืองที่มีมลพิษสูง หรือคนที่ทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีฝุ่นจำนวนมาก ซึ่งอาจจะไม่ได้มีอาการในตอนแรก แต่ในระยะยาวอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง
เวลาฝุ่นเข้าปอดแล้วทำยังไงถึงจะเอาออกมาได้
วิธีป้องกันนั้นสามารถอ่านได้ที่หน้าแรกนะครับ ไม่ว่าจะเป็นการใส่หน้ากากอนามัย หรืออื่นๆ แต่ถ้ามันเข้าไปแล้ว ก็ไม่ต้องกังวลครับ (ถ้ามันไม่เยอะเกินไปนะ)
เพราะร่างกายของเรามีสิ่งที่เรียกว่า “มาโครฟาจ” ครับ
มาโครฟาจ (Macrophages): เมื่อฝุ่นหรือมลพิษเข้าไปในปอด มันจะถูกจับโดยเซลล์ภูมิคุ้มกันที่ชื่อว่า “มาโครฟาจ” ซึ่งทำหน้าที่ในการกำจัดสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ปอด เช่น ฝุ่น, แบคทีเรีย, หรือเชื้อโรค มาโครฟาจจะพยายามย่อยสลายฝุ่นและส่งออกไปยังระบบทางเดินหายใจที่สูงขึ้น เช่น หลอดลมและคอ เพื่อขับออกจากร่างกายด้วยการไอ
พอเราไอเราก็จะเอาสิ่งแปลกปลอม หรือฝุ่นที่ถูกสะสมอยู่ในปอดออกมาได้ครับ
นอกจากการไอแล้ว ก็ยังมีการขับออกด้วยน้ำมูก หรือว่าการกลืนด้วยครับ ก็แบบกลืนลงไปเลยให้มันไปถูกย่อยแล้วก็เอาออก ส่วนน้ำมูกเราก็สั่งออกตามปกติครับ
ส่วนใครที่ทำงานกลางแจ้ง : หากมีอาการหายใจติดขัด ไอเรื้อรัง มีเสมหะมากเกินอย่างต่อเนื่อง อย่าลืมเข้าพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุนะครับ เพราะปล่อยไว้ยังไงจะกลายเป็นโรคอันตรายที่บอกไปด้านบนได้ครับ
